الحمرا کاخی است مشرف بر شهر گرانادا در اسپانیا، که به عنوان یکی از شاخص‌ترین نمونه‌های هنر شمال آفریقا و اسلام و یکی از مشهورترین بناهای ساخته شده در زمان حاکمیت اسلام در اسپانیا بشمار می‌آید.
قصر الحمرا که یک شاهکار تمام عیار معماری به شمار می‌رود در منطقه تاریخی آندلس اسپانیا، یکی از بناهای تاریخی ثبت شده این کشور در فهرست میراث جهانی سازمان یونسکو به شمار می‌رود، این کاخ زیبا بر فراز یک تپه ساخته شده و از بخش‌های مختلفی از جمله کاخ اصلی، قلعه، مسجد ، حمام و باغی زیبا تشکیل شده که از مقاصد برتر گردشگری اسپانیا است. این بنا شامل چندین قسمت مجزا است که در دوره‌های مختلف ساخته شده‌اند. نام کاخ که به معنای سرخگون است، بنا به نظر بسیاری، از رنگ غالب بر بنا گرفته شده‌است.
در مورد وجه تسمیه الحمرا روایات بسیاری وجود دارد ، بر اساس معتبرترین روایت الحمرا به خاطر رنگ سرخ دیوارهای خارجی‌اش كه از آجر و خشت‌های خشک شده در آفتاب ساخته شده‌اند به این نام مشهور شده است. بر اساس روایت دیگری، الحمرا به خاطر شعله های سرخ مشعل‌هایی که برای انجام عملیات ساختمانی در شبها روشن بوده به این نام خوانده شده .
گروهی نیز عقیده دارند كه نام الحمرا از نام خلیفه مؤسس آن، محمد ابن الاحمر (مشهور به محمد دوم) گرفته شده است. اما آن چه مسلم است، این مجموعه تاریخی بین سال‌های ۱۲۴۸ تا ۱۳۵۴ میلادی و در دوران حکومت الاحمر و خلفای جانشین او ساخته شده است.
تزئینات داخلی مجلل الحمرا که به سبك‌های عربی و اسلیمی است را به یوسف اول، محمد پنجم، اسماعیل اول و … نسبت می‌دهند، اما نام هیچ یک از هنرمندان و صنعت‌گرانی كه در ساخت این قصر نقش داشته‌اند با قطعیت مشخص نشده است. طرح‌های اسلیمی و گل و بته، سنگ نوشته‌هایی به زبان عربی، طرح‌های هندسی و کاشی‌های رنگی، از جمله مهم‌ترین تزئینات به کار رفته در بخش‌های مختلف الحمرا هستند.
پیشینه اصل بنای الحمرا به سده ۱۳ میلادی برمی‌گردد، اما درواقع الحمرا مجموعه‌ای از چندین کاخ زیبا است که حاکمان ساکن هرکدام برای مقاصد خود ساخته اند . ایده اصلی موجود در چند ساختمان این مجموعه، تلاشهایی برای ساخت قصری بهشتی برروی زمین بوده است.
مسلمانان صحرانشین که آب برایشان از هر گوهری ارزشمندتر بود ، با کشیدن نهرهایی از چشمه ها و جویبارها ، باغهای کاخ را با فواره‌ها و حوض‌های پرانعکاس تزئین کردند. صدای زمزمه آب در
سراسر باغ‌ها و حوض خانه‌ها به گوش می‌رسد که لذت گردش در میان جریان آب و باغهای زیبا را دوچندان کرده است.
نمای بیرونی الحمرا ساده و تزیینات گوناگون آن به شیوه کاخ‌سازی بربرهای مراکش است، که عبارتند از: کاشی کاری لعابی منقوش و هفت‌رنگ، گچبری فراوان به نقش تور بافت یا با نقوش هندسی اسلامی و گل‌های گیاهی یا اسلیمی درهم بافته، کتیبه‌های حاشیه‌بندی شده قرآنی به خطوط کوفی و نسخ و ریحانی.
قصر الحمرا شامل ۳ بخش است: قصر سلطنتی، که مشهورترین بخش آن است و این بخش به سه قسمت: بارگاه (Mexua) ، شبستان (Serallo) و حرم سرا تقسیم شده است، بخش‌های دیگر کاخ شامل باغهای پلکانی Generalife و قلعه Alcazba هستند
بارگاه بخشی از قصر بوده و جایی که سلطان به امور روزانه مملکتی و تجاری رسیدگی می‌کرده . این قسمت از نظر تزیینات به پای بخش‌های دیگر کاخ نمی‌رسد و درواقع از فضایی فروتنانه برخوردار است. ورود به چند اتاق برای مراجعین آزاد بود، از جمله تالار پذیرش و اتاق طلایی که مخصوص کارکنان قصر بود. جذابترین قسمت بارگاه، حیاط خلوت اتاق طلایی بود.
قسمت اعظم بخش شبستان در زمان سلطنت یوسف اول در قرن ۱۴ ساخته شده و دارای تزئینات بسیار زیاد بود تا برای شرفیابی سفرا و مهمانان خاص مناسب باشد. این بنا شامل مجموعه‌ای از اتاق‌ها و حیاط‌های بسیار زیبا بود و یکی از مناظر دیدنی آن حیاط پرگل آن با استخری که از دو طرف با صفی از بوته‌های احاطه شده بود، به شمار می‌رفت.
در انتهای شمالی شبستان برج کمارس (Torre de Comares) قرار دارد و تالار کشتی (Sala de la Barca) در آن واقع شده است. کمی جلوتر در برج به تالار سفیران می‌رسیم که بزرگ‌ترین و شاید بهترین اتاق در تمام قصر سلطنتی باشد. این تالار یک مربع کامل است و یک گنبد بسیار زیبای چوبی دارد که به معنای هفت طبقه آسمان است.
اینجا مکان شماره یک فرهنگی و گردشگری اسپانیا است. محوطه شیران در نیمه دوم قرن ۱۴ و دوران حکومت محمد پنجم ساخته شده‌است. از این حیاط به سه اتاق زیبا وارد می شویم، تالار دو خواهر، تالار Abencerrajes، تالار شاهان. این سه تالار همراه با محوطه شیران حرم سرای کاخ سلطنتی را تشکیل می‌دهند.
حیاط شیران که کوچک‌تر از آن دو و دارای تزیینات بیشتر است، در طاق‌نماهای که متناوبا بر سرستون‌های مزین به نقوش توربافت سوارند، محصور شده و سطح دیواره بالای آن‌ها با گچبری راست‌خط‌های درهم تنیده و کتیبه‌های قرآنی زینت یافته است. در مرکز حیاط حوضی سنگی سوار بر پشت پیکره شیرها قرار دارد .
برج بزرگ (محل تالار سفرا)، بزرگ‌ترین تالار الحمرا محسوب می‌شود. در همین اتاق بود که کریستف کلمب از سمت ملکه ایزابل و شاه فردیناند برای آغاز ماجراجویی جهانگردی‌اش کمک دریافت کرد.
در قسمت حرم‌سرا، تالار آبِنسِراخِس (Abencerrajes) قرار دارد. این اتاق یک مربع کامل با گنبدی مرتفع و پنجره‌های مشبک می‌باشد. سقف بنا با آبی، قهوه‌ای، قرمز و طلایی به زیبایی و به روشی ظریف تزئین شده است. در روبروی این تالار، تالار دو خواهر قرار دارد. تزئینات سقف گنبدی این قسمت شگفت‌انگیز بوده و بیننده را خیره و مسحور خواهد کرد. این سقف گنبدی یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های طاق بندی قندیلی مورها به شمار می‌رود.
کاخ چارلز پنجم توسط معماری به نام پدرو ماچوکا طراحی و ساخته شد. این بنا ساختمانی با سردر ورودی به ارتفاع ۱۷.۴ متر و عرض ۶۳ متر می‌باشد. ظاهر سنگی این ساختمان از سبکی رنسانسی مانند کاخ مدیچی فلورانس الهام گرفته شده است. ایده و مفهوم پشت پروژه بسیار خاص و اصیل بوده و حیاط مدوری که داخل آن دیده می‌شود با فواصل منظم و هماهنگ زیبایی چشم‌نوازی را به ارمغان می‌آورد.
کاخ الحمرا در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده و همواره منبعی برای الهام بسیاری از داستان‌ها و اشعار بوده است.